در این مقاله آموزشی از وبسایت پشتکارهای فراوان، قصد داریم نحوه هرس درخت شاتوت را با جزئیات کامل در اختیار شما قرار دهیم.
شاتوت نوعی گیاه و یا به عبارتی درختی چند ساله است که دارای یک سیستم ریشه‌ای می‌باشد.
این درخت سال به سال دوام می‌آورد.
ساقه‌های شاتوت به عنوان پایه اصلی این درخت هستند که بیش‌تر با عنوان “عصا” شناخته می‌شوند.
این ساقه‌ها نهایت بتوانند دو سال دوام بیاورند.
به طوری که بعد از دو سال باید با ساقه‌های جدیدی جایگزین شوند.
از این رو در زمان هرس باید رفتارهای متفاوتی را نسبت به ساقه‌های یک ساله و دو ساله داشته باشید.
به ساقه‌های یک ساله شاتوت، primocanes و به ساقه‌های دو ساله شاتوت نیز floricanes گفته می‌شود.
در پروسه هرس کردن، در نظر داشته باشید که هرس خفیف باید در فصل تابستان انجام شود.
این در حالی است که هرس اصلی و سنگینتر، باید در فصل سرما انجام شود.
همه چیز در مورد نحوه هرس درخت شاتوت
شاتوت یکی از زیباترین و مفیدترین میوه‌ها می‌باشد که خواص ارزشمند بسیار زیادی دارد.
در ادامه قصد داریم تمامی نکات کاربردی و مهم را در مورد هرس این درخت در اختیار شما قرار دهیم.
هرس اولیه
هرس بخشی از ساقه
وقتی برای اولین بار قلم درخت شاتوت را می‌کارید، باید ساقه‌های آن را در حدود دو سوم تا سه چهارم از اندازه ساقه هرس کرده و بخش کوتاه تاج مانند از آن را باقی بگذارید.
انجام چنین کاری باعث تشویق جوانه‌های بخش باقی مانده برای رشد قوی‌تر خواهد شد.
منظور از قسمت تاج مانند بخش بریده شده از درخت شاتوت، بخشی است که وقتی قسمت بریده شده را در درون زمین بکارید، برای اولین بار شروع به گسترش و رشد خواهد کرد.
در نظر داشته باشید، زمانی که بخش اعظم ساقه شاتوت را هرس می‌کنید، بخش‌های آسیب دیده محتمل یا دارای بیماری را که بر روی ساقه وجود دارند از بین می‌برید.
اولین هرس را بعد از این که ساقه و قلم شاتوت را در زمین کاشتید، بلافاصله انجام دهید.
البته زمانی که از سلامت و کیفیت ساقه اولیه کاشته شده مطمئن هستید، نیازی به هرس اولیه آن نمی‌باشد.
هرس بخش عصا مانند در اولین زمستان
بخش‌های انتهایی از ساقه شاتوت را به عنوان عصا می‌شناسیم.
نمادی از این بخش، همانطور که در تصویر بالا دیده می‌شود، در حال هرس شدن است.
اولین سال از کاشت شاتوت، معمولاً تولید میوه نداریم.
از این رو در طول اولین فصل زمستان از کاشت آن، باید بخش‌های عصا مانند را طوری هرس کنید تا اندازه آن‌ها از ۷٫۶ سانتی متر تا ۱۰ سانتی متر باشند.
انجام این هرس، باعث تولید ساقه‌های عصا بسیار قدرتمندتری خواهد شد.
ساقه‌های قوی می‌توانند تعداد میوه‌های بسیار بیش‌تری را بر روی خود نگه دارند.
اگر بعد از اولین سال کاشت شاتوت، در مورد کیفیت رشد و گسترش شاخه‌های آن راضی هستید، دیگر نیازی نیست که در اولین زمستان نسبت به هرس آن اقدام کنید.
هرس سالانه در فصل تابستان
هرس ساقه‌های Floricanes
بعد از این که میوه‌های شاتوت را از روی ساقه‌های دو ساله شاتوت که با عنوان Floricanes معروف هستند برداشت می‌کنید، بلافاصله باید نسبت به هرس و حذف کل آن شاخه اقدام کنید.
هرس این شاخه را از محل پایه آن که نزدیک ساقه اصلی درخت می‌باشد، انجام دهید.
شاخه‌های Floricanes معمولاً مسئولیت تولید اکثر بار میوه درخت شاتوت را بر عهده دارند.
در حین هرس، فقط آن مواردی از شاخه‌ها را که در آن سال میوه داده بودند را هرس کنید.
شاخه‌های Primocanes را بکنید
زمانی که شاخه‌های Primocanes (شاخه‌های یک ساله) درخت شاتوت به اندازه بیش‌تر از ۱۰ سانتی متر که مقداری بیش‌تر از حد مدنظر برای این شاخه‌ها است رشد کرده باشند؛ باید نسبت به هرس آن‌ها اقدام کنید و اندازه آن‌ها را به حدود ۱۰ سانتی متر برگردانید.
Primocanesها، شاخه‌های جدید و یک سالهای هستند که در ابتدا به صورت جوانه‌های سبز رنگ از ساقه اصلی رشد می‌کنند و سپس با گذشت زمان در فصل پاییز بتدریج به حالت چوب مانند و ضخیم‌تری که به رنگ قهوه‌ای است، تغییر حالت می‌دهند.
در حالت کلی، دو نوع شاخه Primocanes در شاتوت داریم
- شاخه Primocanes قوی‌تر
- شاخه Primocanes کم‌تر قوی
در این خصوص، یک شاخه Primocanes که دارای ساختار و حالتی قوی‌تر است را باید طوری هرس کنیم که ارتفاع آن از زمین در حدود ۱۲۲ سانتی متر تا ۱۵۲ سانتی متر باشد.
این در حالی است که برای یک شاخه Primocanes کم‌تر قوی یا به نسبت ضعیف‌تر، باید هرس را طوری انجام دهیم تا ارتفاع آن از زمین در حدود ۹۱ سانتی متر تا ۱۲۲ سانتی متر باشد.
علاوه بر این، یک سری شاخه‌های شاتوت دیگر نیز داریم که هنوز به حالت مناسبی از رشد خود نرسیدهاند.
این شاخه‌ها را نیز باید طوری هرس کنیم که ارتفاع آن‌ها از زمین در حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر باشد.
وقتی قسمت بالای شاخه شاتوت کنده و یا به عبارتی هرس می‌شود، این کار باعث سفت‌تر و سخت‌تر شدن آن شاخه خواهد شد.
بدین ترتیب، شاخه سخت‌تر، دارای مقاوت بیش‌تری شده و توان بسیار بیش‌تری را به منظور نگه داشتن میوه‌های شاتوت روی خودش خواهد داشت.
همچنین در برابر شکستن به خاطر وزن میوه‌ها، مقاومتر خواهد بود.
کندن بخش بالایی از شاخه‌ها، جوانه‌های جانبی روی Primocanes را برای توسعه و تبدیل به شاخه‌های جانبی در آینده تشویق خواهد کرد.
این شاخه‌های جانبی خود در آینده به صورت شاخه‌هایی که میوه تولید می‌کنند، تبدیل خواهند شد.
در واقع، هر چقدر که درخت شاتوت تعداد شاخه‌های جانبی بیش‌تری را داشته باشد، به همان نسبت نیز توان تولید میوه آن بیش‌تر خواهد شد.
ایجاد فضا
وقتی تعداد شاخه‌های عصا مانند درختچ شاتوت زیاد شد و روی درخت حالتی شلوغ و درهم برهم به وجود آمد؛ نیاز است که نسبت به هرس شاخه‌های اضافی اقدام کنید.
این کار باعث تابش و نفوذ مناسب نور خورشید در درون درخت شاتوت خواهد شد.
همچنین جریان هوا نیز به صورت مناسبی در درون درخت گردش خواهد داشت.
از این رو شاتوت‌ها روند رشد بسیار بهتری را داشته و به احتمال بسیار کمی دچار بیماری خواهند شد.
وقتی که چندین درخت شاتوت را در یک ردیف کنار هم کاشته‌اید، به منظور جلوگیری از شلوغی و در هم و برهم شدن ساقه‌های درخت‌های شاتوت با یکدیگر، بین شاخه‌های اصلی درخت‌های شاتوت در حدود ۴۵ سانتی متر تا ۶۰ سانتی متر فاصله را در نظر بگیرید.
در زمانی که شاخه‌های Floricanes را بعد از برداشت میوه‌هایشان هرس می‌کنید، به شاخه‌های Primocanes نیز توجه داشته باشید و مواردی که ضعیف هستند را در این بازه زمانی هرس کنید.
شاخه‌های Primocanes در طول زمان رشد فعال، وقتی میزان رشد ضعیفی را از خود نشان دهند، آسیب دیده بنظر برسند و یا این که نشانه‌هایی از بیماری در روی آن‌ها دیده شود، به عنوان شاخه‌های Primocanes ضعیف شناخته می‌شوند.
ریشه‌های جانبی را هرس کنید
ریشه‌های جانبی از بخش تاج مانند درخت شاتوت و یا ریشه آن رشد می‌کنند.
آن‌ها هیچ نوع میوه‌ای را تولید نمی‌کنند.
وقتی این ریشهها بسیار بیش‌تر از حد استاندارد خود رشد داشته باشند، شروع به مصرف مقدار بیش‌تری از انرژی درخت شاتوت خواهند کرد.
در درختچه‌های شاتوت استاندارد، اندازه مجاز برای رشد و توسعه ریشه‌های جانبی در حدود ۳۰ سانتی متر می‌باشد.
وقتی که اندازه ریشه‌های جانبی از این مقدار فراتر رفت، باید نسبت به هرس و حذف آن‌ها اقدام کنید تا اندازه آن‌ها دوباره در حد استاندارد ۳۰ سانتی متری و یا مقدار کم‌تر از آن قرار بگیرد.
هرس سالانه در زمستان و بهار
برای انجام هرس تا آخرین روزهای زمستان صبر کنید.
بدین منظور باید دوره سرمای شدید و سنگین زمستان گذشته باشد و هنوز زمان رشد فعال درخت شاتوت فرا نرسیده باشد.
در حالت کلی، اواخر زمستان و اوایل بهار، بهترین زمان برای انجام هرس درخت شاتوت می‌باشند.
زمستان سنگین و سخت، به احتمال زیاد به شاخه‌های اصلی و جانبی شاتوت آسیب خواهد رساند.
از این رو باید تا اتمام زمستان برای هرس کردن و اعمال بهبود روی این آسیب‌ها صبر کنید.
تمامی شاخه‌های Primocanes را هرس کنید
به اندازه یک سوم از اندازه تمامی شاخه‌های Primocanes را روی درخت شاتوت خود هرس کنید.
انجام چنین هرسی روی شاخه‌های درخت شاتوت، باعث تشویق ایجاد شاخه‌های جدید از بخش پایینی آن‌ها خواهد شد.
بدین ترتیب درخت شاتوت، انرژی کم‌تری را برای افزایش اندازه شاخه هرس نشده صرف می‌کند.
لذا انرژی بیش‌تری را برای تولید میوه شاتوت متمرکز خواهد کرد.
هرس شاخه‌های Primocanes جوان
برای آن دسته از درختان شاتوت که به صورت عمودی رشد می‌کنند، شاخه‌های Primocanes به وجود آمده از جوانه‌های ریشه و قسمت تاج مانند شاتوت را هرس کنید.
در نهایت، بعد از این هرس، در هر درخت شاتوت که به صورت ردیفی و با فاصله ۳۰ سانتی متر با هم قرار دارند، به تعداد ۶ تا ۸ مورد شاخه عصا مانند وجود خواهند داشت.
هرس شاخه‌های جانبی
اکثر شاخه‌های جانبی در درخت شاتوت را باید هرس کنید.
اینچنین شاخه‌هایی را باید طوری هرس کنید تا ابعادشان بین ۳۰ سانتی متر تا ۴۵ سانتی متر شود.
هرس این شاخه‌ها، باعث تمرکز بیش‌تر انرژی درخت در بدنه و شاخه اصلی شاتوت می‌شود.
این موضوع به طور مستقیم باعث صرف انرژی ذخیره شده برای تولید شاتوت‌های بزرگ‌تر و بهتر خواهد شد.
ابعاد شاخه‌های جانبی را در شاخه‌های عصا مانند اصلی درخت شاتوت که قوی‌تر هستند، درازتر و در شاخه‌های عصا مانند اصلی درخت شاتوت که ضعیف‌تر بنظر می‌رسند، کوتاه‌تر نگه دارید.
وقتی روی یک شاخه جانبی آسیب‌‌هایی را مشاهده می‌کنید، این بخش از شاخه را تا جایی که کل محل آسیب دیده از بین رود، هرس کنید.
در این کار اصلاً نگران این که بیش از حد شاخه را هرس کرده‌اید، نباشید.
در شاخه‌های عصا مانند قوی روی درخت شاتوت، شاخه‌های جانبی را که اندازه آن‌ها از ۴۵ سانتی متر پایین‌تر باشند، به طور کامل هرس کنید.
هرس کامل را همچنین برای شاخه‌های جانبی در روی شاخه‌های عصا مانند اصلی درخت شاتوت که اندازه آن‌ها از ۳۰ سانتی متر پایین‌تر باشند، انجام دهید.
چنین هرسی، ضمن بهبود جریان هوا در درون درخت شاتوت، باعث کاهش ریسک بیماری درخت خواهد شد.
همچنین شرایط برداشت را در آینده به دلیل خلوتتر شدن حجم درخت شاتوت بسیار راحت‌تر خواهد کرد.
شاخه‌های عصا مانند آسیب دیده و مرده را هرس کنید
باید تمامی شاخه‌های عصا مانند موجود در درخت شاتوت را که آسیب دیده و یا مرده‌اند، هرس کنید.
شاخه‌ای ضعیف است که اندازه قطر آن کم‌تر از ۱٫۲۵ سانتی متر در محل پایه‌اش باشد.
همچنین شاخه‌هایی که با یکدیگر سایش داشته و یا در حال برخورد هستند را نیز باید هرس کنید.
شاخه‌های مریض و آسیب دیده را هم به منظور جلوگیری از سرایت بیماری در کل درخت شاتوت، باید به طور کامل هرس کنید.
برخی مطالب پیشنهادی
- نحوه هرس درخت گردو
- همه چیز در مورد نحوه هرس درخت انجیر
- نحوه هرس درخت هلو
