کلمه بایوس (BIOS) مخفف عبارت “Basic Input/Output System” و به معنای “سیستم پایه ورود و خروج” می‌باشد.
بایوس نوعی چیپ از جنس “ROM” است که بر روی مادربورد کامپیوترها قرار گرفته است.
با استفاده از بایوس، می‌توان در سطحی بسیار پایه‌ای به سیستم کامپیوتری دسترسی داشته و آن را تنظیم نمود.
جزئیاتی بیش‌تر در مورد بایوس
بایوس یکی از اجزای مهم در سیستم کامپیوتری می‌باشد.
برخی از فعالیت‌ها و تنظیمات حساس سیستم با استفاده از توانایی‌های این بخش انجام می‌گیرد.
در حالت کلی، بایوس ۴ کاربرد مهم زیر را در سیستم با خود به همراه دارد
POST
با استفاده از قابلیت POST، می‌توان کامپیوتر را تست کرد.
در نتیجه این تست، می‌توان مطمئن شد که قبل از بارگزاری و راه‌اندازی سیستم عامل، هیچ مشکلی در سیستم و قطعات آن وجود ندارد.
Bootstrap Loader
اگر سیستم عامل مناسب با کامپیوتر را بر روی آن نصب نمایید؛ بایوس، توانایی کنترل آن را بر عهده خواهد گرفت.
درایورهای بایوس
این درایورها شامل درایورهای سطح پایینی هستند که امکان انجام توانایی‌های عملیاتی پایه در راستای کنترل سخت افزار را به کامپیوتر می‌دهند.
BIOS setup و یا CMOS setup
BIOS setup یک نوع برنامه پیکربندی است که با استفاده از آن می‌توانید تنظیمات سخت افزار را پیکربندی نمایید.
از این جمله تنظیمات، می‌توان به تنظیمات سیستمی نظیر ست نمودن پسوردها، زمان و تاریخ اشاره کرد.
آیا می‌توان بایوس را بروزرسانی کرد؟
افزودن مموری جدید و اضافی به چیپ بایوس، تنها با جا به جایی این قطعه سخت افزاری با مدل جدید آن بر روی مادربورد قابل انجام خواهد بود.
در واقع برای بروزرسانی و به عبارتی برای ارتقاء به مدل قوی‌تر، فقط باید مدل فعلی را از محل قرارگیری روی مادربورد در آورده و مدل جدیدی از بایوس را به جای آن قرار دهید.
البته اگر بایوس، از نوع “flash BIOS” باشد، می‌توانیم آن را به کمک نرم افزارهای مخصوص طراحی شده برای این کار، بروزرسانی نماییم.
این بروزرسانی‌ها می‌توانند در راستای حل برخی از مشکلات و یا اضافه کردن قابلیت‌های جدید برای مادربورد مورد استفاده قرار گیرند.
چگونه می‌توان مدل بایوس، سیستم خود را فهمید؟
برای این که بتوانید مدل بایوس کامپیوتر خود را ببینید، باید به بخش “BIOS setup” دسترسی داشته باشید.
در این بخش، در صفحه اصلی بایوس، می‌توانید نوع و مدل بایوس سیستم خود را مشاهده نمایید.
از جمله مدل‌های معروف برای بایوس، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- AMI
- Award
- Phoenix
تاریخچه پیدایش
اولین بایوس، در سال ۱۹۷۴ میلادی توسط “گری کیلدل” و بر روی سیستم عامل “CP/M” توسعه داده شده است.
